ردیاب وسیلهای برای آشکار سازی ابزاری است که از قبل اطلاعات آن در این دستگاه ثبت شده است. با دریافت سیگنال یا محرک به آن پاسخ میدهد. کاربرد این دستگاه برای افراد، حیوانات و اشیا میباشد. از انواع ردیاب میتوان به ردیاب خودرو، ردیاب موتورسیکلت، آهنربایی، شخصی، حیوانات، و همچنین ردیاب جیوه ای اشاره کرد. به عنوان مثال از ردیاب برای پیدا کردن اشیا گرانبها یا مراقبت از فرزندان خود میتوان به راحتی استفاده کرد. در ادامه به ردیاب جیوه ای و کاربردهای آن اشاره میکنیم.
معرفی ردیاب جیوه ای
ردیاب جیوه ای وسیلهای است که از گذشته به عنوان دستگاه طلایاب یا فلزیاب از آن نام برده میشود. یک دستگاه الکترونیکی است که وجود فلز را در اطراف خود نشان میدهد. اغلب با دستهای بلند که حسگری روی آن وجود دارد بر روی زمین به صورت جارو حرکت میکند تا از اجزای فلزی درون اجسام یا اجسام فلزی درون زمین آگاهی حاصل کند. وقتی سنسور یا حسگر به قطعه فلزی برخورد یا نزدیک شود با تغییر زنگ یا LED از وجود فرکانس و وجود فلز خبر میدهد. سادهترین فلزیاب یک نوسان ساز است که جریان متناوب تولید کرده، با گذشت این جریان از سیم پیچ، میدان مغناطیسی متناوب تولید میشود. اگر قطعه ای فلز رسانای الکتریکی نزدیک به سیم پیچ باشد، جریانهای گردابی به فلز القا میشود و این، خود میدان مغناطیسی ایجاد میکند. شعاع زنی و نقطه زنی در ردیابهای جیوه ای بسیار قوی است که به آسانی میتوان فلزات در عمیق ترین سطح زمین را تشخیص داد. فلز جیوه قرمز در ردیاب موجب قدرت بالای دستگاه شده و تنها فلزی است که توانایی تشخیص و جذب فلزات در دور ترین نقطهها را دارد.
اجزا و ویژگیهای ردیاب جیوه ای
ردیاب جیوه ای دارای اجزای زیر میباشد:
جعبه کنترل: جعبه کنترل حاوی قطعات الکترونیکی آشکار ساز است. شامل مدار، کنترل، باتری، بلندگو و ریز پرداز میباشد. سیگنال ارسالی از این ناحیه تولید، پردازش و به پاسخ هدف تبدیل میشود.
سیم پیچ جستجوگر: وجود فلز در این بخش حس میشود. آشکار ساز میدان الکترومغناطیسی رفت را به زمین منتقل کرده و همچنین میدان الکترومغناطیسی برگشتی را از هدفی دریافت میکند. به عنوان سرجستجو، حلقه یا آنتن شناخته میشود.
شفت: شفت جعبه کنترل را به سیم پیچ متصل میکند. اغلب قابل تنظیم است، میتوان آن را متناسب با قد تنظیم کرد.
انتقال میدان الکترومغناطیسی (نمایش بصری فقط آبی): میدان الکترومغناطیسی ارسالی به اهداف و فلزات انرژی میدهد تا آنها را قادر به شناسایی کند.
دریافت میدان الکترومغناطیسی (نمایش بصری فقط زرد): میدان الکترومغناطیسی دریافتی از اهداف پر انرژی تولید میشود و توسط سیم پیچ جستجوگر دریافت میشود.
تثبیت کننده: برای ثابت نگه داشتن دستگاه هنگام جارو کردن آن به جلو و عقب استفاده میشود و به صورت اختیاری میتوان از آن استفاده کرد.
فلز جیوه قرمز: با قدرت ردیابی بالا ردیاب جیوه ای را به شناسایی فلزات از راه دور قادر میسازد.
پاسخ هدف (نمایش بصری فقط سبز): هنگامی که یک هدف پذیرفته شده شناسایی میشود، فلزیاب یک پاسخ شنیداری مانند بوق یا تغییر در صدا ایجاد میکند.
اکثر سیستمها همچنین دارای یک جک برای اتصال هدفون هستند و برخی دارای جعبه کنترل در زیر شفت و یک واحد نمایشگر کوچک در بالا هستند.
کاربرد ردیاب جیوه ای
ردیاب جیوه ای دارای کاربردهای زیر میباشد:
- باستان شناسی
- امنیتی
- مهندسی عمران
- نظامی
- پزشکی
- فلزات صنعتی (برنج، چدن، آلومینیم، قلع)
- فلزات گرانبها (طلا، نقره، سکه، جواهرات)
- سرگرمی (فیلم، سریال، مستند)
دقت ردیاب جیوه ای
یکی از ویژگیهای این ردیاب دقت زیاد آن است. برمبنای فرکانس دریافتی ردیاب جیوه ای فلزات و گنجهای درون زمین یا اجسام را آشکار میسازد. به دلیل قوی بودن دقت آن و تشخیص دقیق ردیاب، این دستگاه را ردیاب نقطه زن هم مینامند. میتواند نقطه دقیق طلا یا فلزات پنهانی را نمایش دهد. اما همانند همه ابزارها به خصوص دستگاههای فرکانسی دارای درصدی خطا است. به دلیل دقت زیاد ممکن است پسماند فلزات را به عنوان طلا یا فلز گرانبها نشان دهد.
انواع ردیاب جیوه ای
ردیابهای جیوه ای دارای انواع مختلفی هستند که به بررسی آنها میپردازیم:
فرکانس بسیار پایین (VLF):
بین انواع مختلف فلزها تمایز قائل میشود و سیگنالهای متفاوتی برای گیرنده ارسال میکند. برد آشکارساز این ردیاب جیوه ای تا ۲ فوت هم میرسد. با پیشرفت تکنولوژی پیشرفت داشته و از پرکاربردترین فلزیابها است. افراد مبتدی به راحتی میتوانند از این ردیاب جیوه ای استفاده کنند. دارای دو سیم پیچ کروی است که آنها به ترتیب فرستنده و گیرنده میدان مغناطیسی دستگاه و میدان مغناطیسی فلز هستند.
- مزایا: مقرون به صرفه، سبک، آسان برای استفاده، عمر باتری طولانی، متنوع و دارای تکنولوژی پیشرفته، چند منظوره، بادوام
- معایب: در خاکهای معدنی عملکرد درستی ندارد، یک فرکانس
القای پالس (PI):
این نوع فلزیابها توسط پرسنل امنیتی استفاده میشوند. برای شناسایی سلاحهای مخفی مفید هستند. در ساختار آن یک سیم پیج یا مجموعهای از سیم پیچها وجود دارد که به عنوان یک واحد کار میکنند. واکنش فلز به عنوان یک پالس احساس میشود. این پالسها بسیار کوتاه که هر ثانیه میتوان صدها پالس ارسال کند. با وجود ضد آب بودن آن در نزدیکی آب شور در ساحل بهتر است استفاده شود.
- مزایا: عملکرد خوب در زمینهای معدنی، تشخیص عمقهای زیاد، عملکرد عالی در جستجوی طلا، عملکرد عالی در جستجوی شکار ساحلی
- معایب: قیمت بالا، سنگین، قابلیت متمایزسازی ضعیفی دارد، برای استفاده شهری نامناسب میباشد.
نوسان فرکانس ضربان (BFO)
فلزیاب BFO دارای دو حلقه فولادی است که توسط یک غلتک سیم پیچ مسی پوشیده شده است. یکی از حلقهها کوچک و دیگری بزرگ است و در فرکانسهای مختلف کار میکنند. هنگامی که یک فلز شناسایی میشود، میتواند صدای زمزمهای را ارتعاش دهد که از اختلال در فرکانس دو حلقه بوجود میآید. سادهترین تکنولوژی را دارد.
- مزایا: کم هزینه، آسان برای استفاده افراد مبتدی
- معایب: نامناسب در کانی سازی زمین، دقت پایین
فلزیاب های چند فرکانس
در فرکانسهای متعدد کار میکنند. این دستگاهها برای علاقه مندان و حرفهایهایی که میخواهند فلز را در مکانهای مختلف شناسایی کنند، عالی هستند. میتوان فرکانس این ردیاب را به راحتی تنظیم کرد.
- مزایا: عملکرد خوب و جابجایی راحت تر در شهرها، زمینهای معدنی، سواحل، ضد آب و قابل استفاده در اقیانوس، فرکانس قابل تنظیم، تشخیص عمق طولانی، متنوع و چند منظوره
- معایب: گران، کارایی به تجزیه و تحلیل سیگنال بستگی دارد و از قبل تعیین نشده است، همیشه فرکانسهای متعدد به کاوشگر داده نمیشود..
الوردیاب